Ja, in een arrest van 25 september heeft de Rechtbank van eerste aanleg te Brussel een man veroordeeld wegens verkrachting van een minderjarige, zonder dat de auteur fysiek contact had gehad met zijn slachtoffer, waarbij het misbruik plaatsvond via een webcam. Een vonnis dat hopelijk een precedent schept omdat het het idee primeert dat verkrachting niet “op afstand” kan worden gepleegd, zoals het geval is met nieuwe technologieën.

1. Een evoluerende interpretatie van het delict verkrachting

In dit geval eiste de verdachte dat het 15-jarige meisje zichzelf voor een webcam penetreert. Er was dus geen fysiek contact tussen de auteur en zijn slachtoffer. Maar als we nauwkeuriger kijken, is het feit dat de seksuele daad door de ene persoon tegen de andere wordt gepleegd geen bestanddeel van het misdrijf verkrachting. Wat wel het geval is, is dat er sprake is van seksuele penetratie van een persoon die er niet mee instemt. De seksuele daad is hier onbetwistbaar: het meisje heeft digitale zelfpenetratie beoefend. En op geen enkel moment gaf ze daar toestemming voor. De documenten in het dossier bewijzen de chantage, beledigingen en bedreigingen tegen het slachtoffer als hij weigerde. De Rechtbank van eerste aanleg te Brussel heeft de auteur terecht schuldig bevonden aan verkrachting. Door eraan te herinneren dat fysiek contact tussen de misbruiker en de misbruikte persoon niet nodig is om verkrachting te plegen, geeft het vonnis dus een evoluerende interpretatie van het misdrijf.

Maar het doet meer. Door te vermelden dat de auteur “zijn lafhartig verborg” achter de anonimiteit van Facebook, onderstreept de rechtbank de perversiteit van de handelingen die via nieuwe technologieën worden gepleegd. In plaats van online seksueel misbruik te beschouwen als een minder ernstige versie van de misbruiken die “in het echte leven” zijn gepleegd, wist deze beslissing een grens die te vaak is vastgesteld tussen de “echte” en “virtuele” wereld. Deze privé materialen die het seksueel misbruik van kinderen voorstellen, zoals de materialen die het slachtoffer gedwongen werd te produceren, zijn in de eerste plaats het bewijs van een materiële, zeer reële daad.

Etienne Wery, specialist in digitaal recht, zegt niks anders: “Enkele jaren geleden was het jammer dat de schade, wanneer deze digitaal was, ook vaak als virtueel werd beschouwd. Maar als je de slachtoffers ziet, is het vaak een leven om weer op te bouwen en is het lijden niet virtueel. Nu herkennen de rechters dit.

2. De nieuwe gezichten van seksuele uitbuiting van kinderen

Het onderschatten van de impact van nieuwe technologieën op seksueel misbruik van minderjarigen,laat een van de belangrijkste aspecten van cybercriminaliteit buiten beschouwing. Elke dag circuleren er miljoenen materialen die seksueel misbruik van kinderen voorstellen op het internet. Geproduceerd door volwassenen, maar ook door kinderen/adolescenten. In haar laatste verslag noemt EUROPOL deze “zelfgeproduceerde” inhoud als een van de grootste cybercriminele bedreigingen. Hoe komt dit materiaal op het net terecht? Omdat tieners aan sexting doen, dat wil zeggen, wisselen ze seksueel getinte foto’s uit. Deze privé-materialen zijn niettemin te vinden op sociale netwerken, door nalatigheid, kwaadwilligheid, wraak, enz.

Cybercriminelen en cyberroofdieren zijn ook meesters in manipulatie. Ze hebben alle “trucs” om het vertrouwen van minderjarigen te winnen en ze zelf op te voeren. Wanneer deze “zelfgeproduceerde” materialen worden gebruikt als chantagemiddel om andere foto’s of geld te verkrijgen, wordt het sextortion genoemd. Dit is precies wat de bovengenoemde auteur deed toen hij zijn slachtoffer bedreigde  om bepaalde seksuele handelingen te doen.

Als de enige verantwoordelijken voor deze seksuele misbruiken hun opdrachtgevers blijven, mogen we niet vergeten hoe belangrijk het is om kinderen van jongs af aan te wapenen tegen een onverantwoord gebruik van nieuwe technologieën. Dit is precies het doel van het (Dé)clic project, dat participatief, innovatief en duurzaam is en jongeren centraal stelt in hun eigen preventie.

Hoe belangrijk de jurisprudentie van de Rechtbank van Brussel ook is, het belangrijkste is dat de handelingen niet plaatsvinden.   

 

Op 8 november organiseerde ECPAT België in het Franstalige Parlement van Brussel een donderdag van de Hemicycle over de handel in minderjarigen. Vanochtend kwamen er verschillende observaties naar voren:

1. Werkelijkheid voorbij de cijfers. De cijfers voor verhandelde kinderen weerspiegelen de werkelijkheid niet. Minder dan tien gevallen per jaar volgens de officiële statistieken. Maar veldwerkers zoals commissaris Franz Vandelook hebben het over “duizenden jonge Nigeriaanse vrouwen” die in de Brusselse straten tot prostitutie worden gedwongen. “Geen van deze slachtoffers zegt minderjarig te zijn. Zij beweren uit andere Engelssprekende landen in oorlog te komen, zoals Sierra Leone. De politieagent ging verder met het vertellen van hun beproeving op de weg naar ballingschap naar België. Weinigen zijn niet blootgesteld aan herhaalde verkrachting en geweld die soms alles weg hebben van martelingen. De laatste tijd maken deze vrouwen in Frankrijk gebruik van een asielprocedure, die, omdat het langer duurt dan hier, hen beschermt tegen terugzending.
2. Slachtoffers, geen auteurs. Deze minderjarigen worden vaak gezien als daders en niet als slachtoffers. Verschillende vrouwelijke rechters namen het woord om te wijzen op het belang om niet te focussen op de betrokken delicten of feiten. En om deze minderjarigen vooral te beschouwen als slachtoffers en niet als daders van misdrijven (diefstal, bedelen, drugsverkoop). Er zijn verschillende gevallen genoemd waarin minderjarigen zijn teruggestuurd naar hun ouders, die hen nochtans uitbuiten, in plaats van te worden beschermd. Ook de economische uitbuiting werd genoemd. Onverwachter dan seksuele uitbuiting blijft het een ware vorm van moderne slavernij. Er zijn minderjarigen die worden uitgebuit in restaurants, slagerijen, bakkerijen of particuliere woningen (kleine dienstmeisjes).
3. Meer middelen voor bescherming. De opvangcentra benadrukten het belang van de reïntegratie van deze minderjarigen in een levensproject en hun fysieke veiligheid, met soms zeer praktische maatregelen zoals een totaalverbod op smartphones om niet in contact te komen met hun families, die vaak de bron van uitbuiting zijn. “Door hun vroegere uitbuiting is het echt moeilijk om deze minderjarigen te doen inzien dat ze beter beschermd zullen zijn als ze zich als slachtoffer verklaren”, legt Ariane Couvreur, projectmanager bij ECPAT België, uit. “Daarom pleiten wij ervoor om de jongeren te informeren in duidelijke, begrijpelijke en leeftijdsgerichte taal, met het risico om voor altijd ondergedoken te blijven. Mensenhandel, tot welk kind spreekt dit? ».

De conferentie werd afgesloten met de ontroerende getuigenis van een slachtoffer van mensenhandel.

 

Sinds enkele weken spuien de kritieken over Petit Paul, een stripboek gemaakt door Bastien Vivès. Dit volwassen boek vertelt het verhaal van een 10-jarige jongen wiens bijzonderheid is dat hij hyperseksualiteit heeft. Hoewel hij niet seksueel meerderjarig is, bevindt de hoofdpersoon zich  “systematisch in onmogelijke en pijnlijke situaties“.

Omdat het zeer expliciete seksuele handelingen tussen een kleine jongen en volwassen vrouwen illustreert, heeft dit stripboek terecht veel lezers geschokt. Onmiddellijk werd een petitie gelanceerd om het uit de verkoop te halen. Ze voegt eraan toe: “Het boek wordt verondersteld humoristisch te zijn, en het lijkt ons delicaat om te lachen om een scène die kindermishandeling verheerlijkt, een onderwerp dat helaas veel te actueel is”.

Opgemerkt moet worden dat in de tussentijd twee gerenommeerde Franse boekhandels (Cultura en Gilbert Joseph) al besloten hebben het boek niet meer te verkopen. Dit is niet het geval voor de grootdistributie zoals Amazon…….  

Is het een illegaal werk?

Ja, het Facultatief Protocol bij het Verdrag inzake de rechten van het kind, dat door Frankrijk is geratificeerd, verbiedt de verkoop van en de toegang tot materiaal dat het seksueel misbruik van kinderen* voorstelt, gedefinieerd als “elke voorstelling, op welke wijze dan ook, van een kind dat expliciete seksuele handelingen verricht”.

Wie durft te beweren dat het spripverhaal Kleine Paul aan deze categorie ontsnapt? Zij die onder andere het kind laat zien die gedwongen wordt om zijn leraar een cunnilingus te geven of een positie “69” met zijn judoleraar?

Glénat, uitgever van het boek, verdedigt zich tegen de beschuldigingen: “Dit fictiewerk was nooit bedoeld om het misbruik van minderjarigen op welke manier dan ook te dedramatiseren, te bevorderen of te legitimeren. Het is een karikatuur waarvan de tekeningen, opzettelijk grotesk en schandalig in hun proporties, geen twijfel laat bestaan over het totaal onrealistische karakter van het personage en zijn omgeving.  

Is het niet cynisch of naïef om te oordelen dat het “groteske” karakter van het stripverhaal of het “totaal onrealistische” karakter van het personage het seksueel misbruik van kinderen niet “de-dramatiseert” of “legitimeert”?

En hypocriet om verrast te worden door de controverse wanneer de auteur van het voorwoord en collectiedirecteur van Kleine Paul niemand minder is dan Céline Tran, alias Katsuni, een voormalige pornografische actrice. 

Laten we de impact niet onderschatten

Afgezien van het illegale karakter van het boek is de voorstelling van een kind in seksuele handelingen met een volwassene nooit onbetekenend. Dit draagt bij tot het normaliseren van het feit dat een minderjarige de seksuele partner van een volwassene kan zijn.

Wat als het kind zich niet verzet, zoals de Kleine Paul? Veronderstellen dat een kind toestemt, omdat hij of zij zich niet verzet, is het negeren van jaren van onderzoek naar trauma. Deze laatste tonen aan dat het gebrek aan reactie van een slachtoffer van seksueel misbruik het gevolg kan zijn van de staat van verlamming waarin hij of zij zich bevindt. Deze “schijnbare toestemming” is in feite een overlevingsreflex!

Door seksuele relaties tussen een kind en een volwassene in beeld te brengen, normaliseert Kleine Paul deze relaties, die niet mogen worden genormaliseerd, en veegt hij het feit weg dat een kind van zijn leeftijd wettelijk niet in staat wordt geacht zijn toestemming te geven voor deze daden. Dit is uiterst misleidend en gevaarlijk.

Bovendien, door zijn tienjarige held een onevenredig grote sekse toe te kennen, onderschrijft en versterkt de auteur de hyperseksualisering van onze samenleving, waarbij minderjarigen potentiële seksuele objecten zijn. Om dan te denken dat het kind de seksuele daad zoekt, of zelfs provoceert, is maar één stap die sommigen zonder problemen nemen. Het is daarom belangrijk om de impact niet te onderschatten die fictiewerken met een ogenschijnlijk “grotesk” en “onrealistisch” karakter van het type Kleine Paul kunnen hebben.  

*ECPAT België vermijdt het gebruik van de term “kinderpornografie”, wat zou kunnen suggereren dat men instemt met handelingen door ze te bagatelliseren. Wij geven de voorkeur aan de term “materiaal dat seksueel misbruik van kinderen voorstelt”, in overeenstemming met de Luxemburgse richtlijnen.